Connect with us

Sağlık

Deha ve Akıl Hastalıkları

Shine ve Türkçeye Akıl oyunları olarak çevrilmiş A Beatiful Mind sayesinde dehaların da akıl hastası olabileceği ya da tam tersi akıl hastalarının da dahi olabileceği gerçeğini fark ettik. David Helfgott ve John Nash’in alanları birbirinden çok farklı olsa da takdire şayan bir şekilde yaratıcılık geliştirmişlerdir.

Yayınlandı

on

Deha ve Akıl Hastalıkları

Shine ve Türkçeye Akıl oyunları olarak çevrilmiş A Beatiful Mind sayesinde dehaların da akıl hastası olabileceği ya da tam tersi akıl hastalarının da dahi olabileceği gerçeğini fark ettik. David Helfgott ve John Nash’in alanları birbirinden çok farklı olsa da takdire şayan bir şekilde yaratıcılık geliştirmişlerdir. Büyük bir olasılıkla ikisi de şizofrendir fakat Helfgott’ta şizofreni yelpazesinde şizoafektif rahatsızlık olarak bilinen daha duygusal bir türün olma olasılığı da bulunur.

Acaba hastalıkları ve yaratıcılıkları arasındaki ilişki nedir? Hastalık eşsiz yeteneklerini destekleyen bir unsur mudur? Yoksa her iki yöne doğru daha karmaşık bir ilişki mi mevcuttur?

Her iki dahi de yalnız değiller. Ciddi akıl hastalığa sahip daha birçok üstün yetenekli insan var ve onların meslek yaşamları da aynı soruların sorulmasına sebep olmakta.

Örneğin Vincent van Gogh, yaşamının son dönemlerini manik ve depresif epizotlar eşliğinde geçirirken en iyi resimlerinin üç yüzden fazlasını bu dönemdeyapmıştır. Van Gogh 37 yaşında intihar etmiştir.

Keza Martin Luther King de çok ağır depresyon geçirdiği dönemlerin yanında manik enerji ile dolduğu sıra dışı yaratıcılık sergilediği dönemler de yaşamıştır.

Psikolojik rahatsızlığı olan üstün yetenek ve yaratıcılığa sahip insanların listesini çıkarmak mümkün. Bu listede John Nash, Isaac Newton, Friedrich Nietzsche, Leo Tolstoy, Virgina Woolf, Samuel Jhonson, Jonathan Swift, Ernest Hemingway, Abraham Lincoln, Theodore Roosevelt, Oliver Cromwell, John Stuart Mill, Robet Schumann, Gaetano Donizetti, Ludwig von Beethoven, Robert Lowell, Graham Greene, John Berryman, Anne Sexton, Vaslav Nijinsky, Joan Miro gibi ünlüler bulunur.

Zihinsel Rahatsızlık, Yaratıcılık ve Beyin

Zihinsel rahatsızlık ve yaratıcılık arasındaki bağlantıyı beyin nasıl kuruyor olabilir?  Yeni deneyimlere açıklık,  tahammül, hayata ve kendi yaşantılarına önyargısız bir yaklaşım gibi, yaratıcı insanları daha kırılgan bir hale getiren kişilik özelliklerine sahiplerdir. Bu esneklik her şeyi taze ve yeni şekilde algılamalarına olanak sağlar ki bu yaratıcılığın en önemli temelidir. Aynı zamanda da iç dünyalarının karmaşık, belirsiz ve gri tonlarda olduğu anlamına gelir. Kolay kolay cevaplanamayacak bir dünyada yaşarlar. Daha az yaratıcılığa sahip olan insanlar, bilirkişi olarak tabir edilen kişilerin etkisinde kalabilirken onlar akışkan ve bulutumsu bir dünyanın içindedirler. Fazla sorgulayıcı olduklarından geleneklere uymamalarından dolayı eleştirilmeye, reddedilmeye göğüs germek zorunda da kalabilirler. Bu gibi özellikler ise depresyon ya da sosyal yabancılaşma eğilimini arttırır. Fazlasıyla özgün biri başkaları tarafından bir garip olarak algılanabilir. Dehaların bazıları, depresyon, mani, ya şizofreninin sınırında dans etmektedirler.

Yaratıcı fikirler, tehlikeli olma potansiyeline sahip bir zihinsel sürecin parçası olarak da ortaya çıkabilir. Bilinçdışı zihin durumlarında çağrışım beyinde özgürce uçuşur, düşüncelerin örgütlenmeden önce bir anlığına çözülmek durumundadır. Bu süreç mani, depresyon, şizofreni hastalıklarının psikotik evrelerinde oluşan sürece çok benzemektedir. Şizofreniye ismini koyan İsviçreli unutulmaz psikiyatr Euge Bleuler, bu hastalığın tipik özelliği olarak ‘bağlantı ve çağrışımların çözülmesini’ göstermiştir. Bleuler şöyle devam eder:

‘Bu hastalık, düşüncelerimizi yönlendiren binerce bağlantı zincirini, tamamen gelişigüzel bir şekilde kırıyor gibi gözükmekte. Bazen tek bir zinciri, bazen bütün bir grubu, bazen de bağlı oldukları tüm ağları.’

Beyinde uçuşan çağrışımlar, yeni bir fikir oluşturmak için kendini tekrar örgütlediğinde yaratıcılık ortaya çıkar. Fakat kendini örgütlemeyi başaramaz ya da kedini örgütlediğinde geçersiz bir fikir oluştururlarsa ortaya çıkan şey psikoz olur. Bazen aynı kişide iki durum da görülebilir tıpkı John Nash’te olduğu gibi.

Zihinsel hastalık ve yaratıcılıkta ortak olabilecek beyin mekanizması, beyinde dolaşan çok sayıda uyaranı filtrelemekte ya da kaplamakta yaşanılan sorundur. Bu durum genel olarak girdi işlev bozukluğu ya da filtreleme ve duygusal kapılama sorunu olarak bilinir. Tüm insanlar beş duyularının, o muhteşem beyninin bile işlemden geçiremeyeceği kadar çok bilgi topladığı gerçeği ile yaşamak zorundadır. Fakat bu kişiler bu sayede daha fazla farkındalık geliştirirler.

Kaynak: Yaratıcı Beyin-Dehanın Nörobilimi/ Dr. Nancy C. Andreasen

Pi Academic platformu olarak, yazar, editör ve diğer içerik üreticilerimizle sizler için ilgi çekici ve ilgiyle takip edebileceğiniz içerikler üretmekteyiz. Sizlere sunduğumuz içerikler başta Bilim, Teknoloji, Hukuk, İş Dünyası ve Haberler olarak kategorize edilmiştir. Tercih ettiğiniz içerik kategorisine tıklayarak okumaya başlayabilirsiniz.

Bununla beraber siber güvenlik alana ilgi duyuyor ve internette güvende kalmanız için bir şeyler okumak isterseniz buradan temel tavsiyelerle başlayabilirsiniz.



Hayata Pi Academic İle Bakın

Genel

İlişki Sorunları: Sağlıklı Bir İlişki İçin Tam Kılavuz

Yayınlandı

on

Giriş

İnsanoğlu var olduğundan beri ilişkiler ve iletişim de bir şekilde var.Peki “İlişki sorunları nasıl çözülür?”, “İlişkide iletişim problemleri”nelerdir?

İlişkiler, hayatımızın en değerli hazinelerinden biridir. Ancak zaman zaman tüm ilişkilerde iniş çıkışlar yaşanabilir. İletişimsizlik, güvensizlik, farklı beklentiler gibi birçok faktör ilişki sorunlarına yol açabilir. Bu yazımızda, ilişki sorunlarının nedenlerini ve çözüm yollarını detaylı bir şekilde ele alacağız. İlişki sorunları nasıl çözülür, ilişkide iletişim problemleri gibi sıkça sorulan soruların cevaplarını bulacaksınız.

İlişki Sorunlarının Yaygın Nedenleri

  • İletişimsizlik: Düşünceleri ve duyguları açıkça ifade edememe, dinleme becerisinin zayıf olması, anlaşmazlıkları çözmek yerine kaçınma gibi durumlar iletişimi olumsuz etkiler.
  • Güvensizlik: Geçmiş deneyimler, aldatma gibi durumlar güvensizlik duygusunu tetikleyebilir.
  • Farklı Beklentiler: İlişkiye dair farklı beklentiler, hayal kırıklıklarına ve çatışmalara neden olabilir.
  • Rol Dağılımı Sorunları: İlişkideki rollerin belirsizliği veya eşitsizliği, dengesizlik yaratabilir.
  • Dış Etkenler: Aile, arkadaş çevresi, iş hayatı gibi dış etkenler de ilişkiyi olumsuz etkileyebilir.

İlişkide İletişim Problemleri ve Çözümleri

İletişim, ilişkilerin temel taşıdır. Etkili iletişim kurmak için:

  • “Ben” dili kullanın: Suçlayıcı cümleler yerine kendi duygularınızı ve düşüncelerinizi ifade edin.
  • Dinleyin: Partnerinizi yargılamadan dinleyin ve anlamaya çalışın.
  • Empati kurun: Partnerinizin bakış açısını anlamaya çalışın.
  • Sabırlı olun: Sorunları hemen çözmeye çalışmak yerine sabırlı olun ve adım adım ilerleyin.
  • Profesyonel yardım alın: Gerekirse bir çift terapisti ile çalışın.

İlişki Sorunlarını Çözmek İçin İpuçları

  • Açık ve dürüst iletişim kurun: Düşüncelerinizi ve duygularınızı saklamayın.
  • Birbirinizi dinleyin: Karşılıklı olarak dinlemek, anlaşmazlıkları çözmenin ilk adımıdır.
  • Empati kurun: Partnerinizin duygularını anlamaya çalışın.
  • Ortak noktalar bulun: Birlikte keyif aldığınız aktiviteler yaparak bağınızı güçlendirin.
  • Küçük adımlarla başlayın: Büyük sorunları çözmeye çalışmak yerine küçük adımlarla başlayın.
  • Sabırlı olun: İlişkiler zaman ve çaba gerektirir.
  • Profesyonel yardım alın: Gerekirse bir çift terapisti ile çalışın.

Sağlıklı Bir İlişki İçin Yapılması Gerekenler

  • Kendinize zaman ayırın: Hobilerinizle ilgilenin, arkadaşlarınızla vakit geçirin.
  • Yeni şeyler öğrenin: Kendinizi geliştirmeye çalışın.
  • Spor yapın: Düzenli egzersiz hem fiziksel hem de zihinsel sağlığınızı destekler.
  • Minnettar olun: Partnerinizin olumlu özelliklerine odaklanın.
  • Romantizmi canlı tutun: Sürprizler yapın, birlikte vakit geçirin.
  • Sonuç

İlişkiler, emek ve çaba gerektiren bir süreçtir. İlişki sorunları yaşamak, her çiftin başına gelebilecek normal bir durumdur. Önemli olan, bu sorunları çözmek için çaba göstermek ve ilişkinize yatırım yapmaktır. Yukarıdaki önerileri uygulayarak, ilişkinizi daha sağlıklı ve mutlu bir hale getirebilirsiniz.

Devamını oku

Eğitim

Selfie Göndermeden Önce Sorulacak Üç Soru

Yayınlandı

on

“Selfie Atmadan Önce Bunları Düşünmeli miyiz?

Sosyal Medyanın İki Yüzü: Sosyal medya hem sosyal bağlantıları güçlendirerek olumlu etkiler yaratabilir hem de depresyon, yalnızlık gibi sorunlara yol açabilir.

Selfie Paylaşımının Psikolojik Temelleri: Selfie paylaşımı, kişinin kendini daha iyi hissetme, sosyal onay alma ve dikkat çekme gibi farklı psikolojik ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir.

Görünüş Obsesyonu ve Vücut İmajı: Sosyal medyada paylaşılan mükemmel görünümlü fotoğraflar, gençlerde gerçekçi olmayan güzellik standartları yaratabilir ve vücut imajı sorunlarına yol açabilir.

Gerçek Benlik ve İdeal Benlik: Paylaşılan fotoğraflar, kişinin gerçek benliği yerine idealize edilmiş bir versiyonunu yansıtabilir ve bu durum, özgüven eksikliği ve sosyal kaygıya neden olabilir.

Sosyal Medya Bağımlılığı ve Zihinsel Sağlık: Aşırı sosyal medya kullanımı, bağımlılığa yol açabilir ve depresyon, anksiyete gibi zihinsel sağlık sorunlarını tetikleyebilir.

Ne yayınladığınız kadar neden yayınladığınız da önemli

Sosyal medya kullanımı ruh sağlığı üzerinde olumlu ve olumsuz etkilere sahip olabilir. Araştırmalar, Facebook, Instagram ve benzeri platformların depresyon, yalnızlık ve uyku bozukluklarıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor. Ancak sosyal medya kullanımı aynı zamanda başkalarıyla sosyal bağlantılar kurmaya yardımcı olmanın yanı sıra politik ve sivil hayata katılımı da teşvik edebiliyor.

Sosyal medya ve psikolojik iyilik hali üzerine yapılan araştırmalardan edinebileceğiniz iki net dersimiz var. Öncelikle, sosyal medya katılımınız bir bağımlılık gibi görünmeye başlarsa, bu zihinsel sağlık için kötü bir haber. Araştırmacılar, bağımlılık yapan sosyal medya kullanımını “davranışları kontrol altına almak için kontrol edilemeyen bir motivasyonla yönlendirilen çevrimiçi etkinlikler hakkında aşırı derecede endişe etmek ve diğer önemli yaşam alanlarını olumsuz etkileyecek şekilde çok fazla zaman ve emek harcamak” olarak tanımlıyor.

İkinci önemli ders de, sosyal medyadaki aktivitelerinizin önemli olduğudur. Sosyal medya içeriğinin pasif tüketimi ruh hali ve zihinsel sağlık üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir ancak destekleyici çevrimiçi etkileşimler olumlu havayı arttırmaya ve topluluk hissi yaratmaya yardımcı olabilir.

Sosyal medya mesajlarının her türünde selfie’ler çok eleştirilebilir, ancak “selfie bilimi” çoğunun sandığı kadar kolay olmayabilir. Örneğin, selfie yayıncılığının, benlik saygısıyla ilgili önemli bir şeyi ortaya koyduğunun açık bir kanıtı yoktur. Selfie postalamanın zihinsel sağlık üzerinde olumsuz bir etkisi olabileceğini belirlemek için biraz daha derine inmeliyiz. Bu parçanın amaçları doğrultusunda “başkası tarafından alınıp alınmadığı ve dolayısıyla bir selfie olmadığı halde” kendinize ait herhangi bir fotoğraf için “selfie”  kısaltması kullanılmıştır.

Kendinize sosyal medyaya bir görüntü göndermeden önce şu üç soruyu sorun. Bir ergenin ebeveyni iseniz, çocuğunuzu bu soruları kendine sormayı alışkanlık haline getirmeye ikna edip edemeyeceğinize bakın.

Bu fotoğrafı insanlar nasıl göründüğüm konusunda bana kendimi daha iyi hissettirsin diye mi yolluyorum?

Nasıl göründüğünüz konusunda iyi hissetmiyorsanız, güzel bir resminizi yayınlar ve olumlu yorumları beklersiniz. Gayet doğal görünüyor değil mi? Kötü haber şu ki, görselle ilgili içeriği sosyal medya platformlarında yayınlamak ve tüketmek, her türlü vücuttaki memnuniyetsizliğin artması ve yeme sorunları gibi olumsuz vücut imgesi sonuçlarına varıyor.

Yazınızın yorumlarına “Çok güzel!” yazan insanlar sayesinde anlık bir şaşkınlık hissettiğiniz halde, kendinize olan bu güven artışı en iyi ihtimalle kısa ömürlü olur. Görünüşünüze ne kadar çok odaklanırsanız, bu konuda o kadar kötü hissetmeye başlamaya meyilli olursunuz. Peki ya umduğunuz yorumları ve benzerlerini almazsanız ne olur? Sonra görüntüyü yayınlamadan önce yaptığınızdan daha kötü hissetmeye başlıyorsunuz. Kişisel imajınızın sosyal medya tarafından rehin alınmasına izin vermeyin. Beğenenler ve yorumlar sizi gerçekten güzel hissettirseydi daha fazla güvence elde etmek zorunda kalmazdınız.

Gösterdiğim kişi gerçek “Ben” miyim?

Gerçekte olduğunuz kişi (gerçek benlik) ile başkalarının kendinize inanmasını istediğiniz (benlik idealiniz) benlik arasında fark vardır. Göndermekte olduğunuz resim gerçekte kim olduğunuzu gösteriyor mu? Yoksa kendinizi, sizin olmadığınız birine benzemek için filtreleyip düzenliyor musunuz?

Gönderdiğiniz resimler sadece kendi zihinsel sağlığınızla alakalı değildir; arkadaşlarınızın ve takipçilerinizin zihinsel sağlığını da etkileyebilir. Kendimizi, sosyal medyada gördüğümüz imgelerle kıyaslayıp karşılaştırmadan edemeyiz. Bu görüntüler sürekli filtreleniyor, düzenlenmiş veya gerçekçi değilse, iç dünyamızı diğer insanların dışavurumlarıyla mukayese ediyoruz. Gerçek dünyada, insanların gözenekleri, kırışıklıkları ve lekeleri var. Yaşıyoruz. Bazı günlerde yoruluyoruz. Bazen saçlarımız garip görünüyor. Yayınladığımız imgelerden kendimizi değiştirirken başkaları için çok fazla enerji harcıyor ve gerçek sağlıklı ilişkileri teşvik eden enerjiyi yeterli miktarda bulamama riskiyle karşı karşıya kalıyoruz.

Aslında nasıl olduğunuzu yakalamayan sosyal medya görüntüleri göndermekten kaçının. Gerçekte kim olduğunuzu gösteren resimlerde ısrarcı olun – yani sizin için önemli olan şeyleri açığa çıkaran görüntülerde.

Bu fotoğrafımı aslında endişeli ve depresif bir ruh halinde olduğum için mi yayınlıyorum?

Anksiyete ya da depresyon ile mücadele ettiğinizde başkalarına güven vermek istemek normaldir, ancak bunu selfie ile ilân etmek muhtemelen ulaşılması gereken en etkili yol değildir. Araştırmacılar sosyal medya kullanımının anlık etkisini incelediğinde, negatif havayı artırdığını ve yaşam memnuniyetini azalttığını keşfettiler. Bu bulgular, bağımlılık düzeyinde sosyal medya kullanımını gösterme ve kaygı, depresyon ve sosyal medya kullanımı arasında daha güçlü bağlar bulunduran ergenlik dönemindeki kız çocukları ve genç kadınlar için özellikle önemlidir.

Kendini beğenmek için olumlu tepkiler almak, ruh halimizi iyileştirip motivasyonumuzu arttırıyor gibi görünse de, depresyon ve endişe ile savaşmanın daha iyi yolları vardır. Biraz egzersiz yapın, bir evcil hayvan ile vakit geçirin, kişisel olarak ilgilenen biriyle bağlantı kurun veya başkası için bir şeyler yapın. Bu seçeneklerden herhangi birinin çevrimiçi resimsel güvence arayışından çok daha etkili olduğu düşünülmektedir. Tabii ki önemli mücadeleler yaşıyorsanız, lütfen profesyonel yardım isteyin.

Kaynak: Renee Engeln, Ph.D., a professor of psychology at Northwestern Yazar: Nilüfer Şen 

Devamını oku

Sağlık

Maymun Çiçeği Belirtileri: Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yayınlandı

on

Maymun çiçeği ve hayvanlar: Maymun çiçeği, genellikle kemirgenler ve primatlar gibi hayvanlarda görülür.

Son yıllarda dünya genelinde görülen salgınlar, insanların sağlık konusunda daha bilinçli olmasına neden oldu. Bu bilinçlenme sürecinde, maymun çiçeği gibi daha önce az bilinen hastalıklar da gündeme geldi. Maymun çiçeği, genellikle Batı ve Orta Afrika’da görülen ancak son zamanlarda dünya genelinde yayılım gösteren bir viral hastalıktır. Bu makalede, maymun çiçeği hastalığının belirtileri, bulaşma yolları ve alınması gereken önlemler hakkında detaylı bilgi vereceğiz.

Maymun Çiçeği Nedir?

Maymun çiçeği, çiçek hastalığına benzer belirtiler gösteren bir viral hastalıktır. Çiçek hastalığına karşı aşılama programlarının durdurulmasıyla birlikte, maymun çiçeği virüsü daha belirgin hale gelmiştir. Bu hastalık, genellikle küçük memeli hayvanlar tarafından taşınır ve insanlara bu hayvanlarla temas yoluyla bulaşabilir.

Maymun Çiçeği Belirtileri Nelerdir?

Maymun çiçeği hastalığının belirtileri, kişiden kişiye değişmekle birlikte, genellikle aşağıdaki belirtiler görülür:

  • Yüksek ateş: Hastalığın başlangıcında yüksek ateş görülür.
  • Baş ağrısı: Şiddetli baş ağrıları yaşanabilir.
  • Kas ağrıları: Vücutta yaygın kas ağrıları hissedilir.
  • Halsizlik ve bitkinlik: Genel bir halsizlik ve bitkinlik durumu oluşur.
  • Lenf bezlerinde şişme: Özellikle koltuk altı, boyun ve kasık bölgelerindeki lenf bezleri şişebilir.
  • Döküntü: Vücutta kaşıntılı ve ağrılı döküntüler oluşur. Döküntüler, genellikle yüz, avuç içi ve ayak tabanlarında başlar ve daha sonra vücudun diğer bölgelerine yayılır. Döküntüler, kabarık, içi sıvı dolu lezyonlar şeklinde olabilir.

Maymun Çiçeği Nasıl Bulaşır?

Maymun çiçeği, genellikle bulaşık hayvanlarla doğrudan temas yoluyla bulaşır. Ancak, hasta bir kişiyle yakın temas, bulaşık eşyaların kullanılması veya enfekte hayvanların etinin tüketilmesi gibi yollarla da bulaşabilir.

Maymun Çiçeği Teşhisi

Maymun çiçeği teşhisi, genellikle hastanın tıbbi geçmişi, fizik muayenesi ve laboratuvar testleri sonucunda konulur. Laboratuvar testlerinde, hastalığın teşhisi için cilt lezyonlarından örnek alınır ve virüs varlığı araştırılır.

Maymun Çiçeği Tedavisi

Maymun çiçeği hastalığı için spesifik bir tedavi bulunmamakla birlikte, hastalığın belirtileri hafifletilerek iyileşme süreci desteklenebilir. Genellikle destekleyici tedaviler uygulanır ve hastalık kendiliğinden geçer.

Önlemler

Maymun çiçeği hastalığından korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

  • Hijyen kurallarına dikkat etmek: Eller sık sık sabunla yıkanmalı, yüzeyler düzenli olarak temizlenmelidir.
  • Hasta kişilerle yakın temastan kaçınmak: Hasta kişilerle temas edilmemeli ve ortak eşyalar kullanılmamalıdır.
  • Hayvanlarla temas ederken dikkatli olmak: Özellikle vahşi hayvanlarla temas edilmemelidir.
  • Sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak: Bağışıklık sistemini güçlendirmek için sağlıklı yaşam tarzı benimsenmelidir.

Sonuç

Maymun çiçeği, dikkat edilmesi gereken bir bulaşıcı hastalıktır. Belirtilerini bilmek ve gerekli önlemleri almak, hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olacaktır. Şüpheli durumlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Not: Bu makaledeki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Herhangi bir sağlık sorunu yaşandığında mutlaka bir hekime danışılmalıdır.

Özel Dedektif Dergisi İle Bağlantı

Özel dedektif dergileri, genellikle suç, güvenlik ve gizlilik konularında uzmanlaşmış yayınlardır. Bu dergilerde, maymun çiçeği gibi bulaşıcı hastalıkların yayılması, biyolojik savaş ve salgın hastalıklarla mücadele gibi konulara yer verilebilir. Özel dedektifler, bu tür olaylarda delil toplama, araştırma yapma ve güvenliği sağlama gibi görevler üstlenebilirler. Bu bağlamda, özel dedektif dergileri, maymun çiçeği gibi konularda toplumun bilinçlenmesine katkı sağlayabilir.

Devamını oku

Trend Yazılar